HEUTHES-GRYFBANK
Moduł Główny
Informacje podstawowe
Moduł HEUTHES-GRYFBANK stanowi jądro systemów obsługi banku. Zawiera on funkcje księgowe, obsługi dysponenckiej i kasowej, a także funkcje zaplecza księgowego i zarządzania systemem. System przeznaczony jest do stosowania zarówno w centrali banku, jak i w jego oddziałach.
Główne cechy
HEUTHES-GRYFBANK odznacza się wieloma cechami, które czynią go przydatnym narzędziem wspomagającym pracę banku.
Produkty bankowe
HEUTHES-GRYFBANK obsługuje wszystkie powszechnie stosowanie produkty bankowe; kredyty, lokaty terminowe i a'vista. Tworzenie konkretnego produktu leży w kompetencji banku, który może go samodzielnie zdefiniować.
Baza wiedzy o zasadach obsługi produktów
Zasady naliczania odsetek (stopy procentowe, limity, rodzaje kalendarza) zapisywane są w bazie zasad. Istnieje możliwość wpisania zasad obowiązujących wszystkie produkty, podziału wg. terminów pierwotnych, a także zasad indywidualnych dla pojedynczego produktu. Zasady mogą mieć różny zasięg obowiązywania. Mogą obowiązywać przez określony czas lub do następnej zmiany. Mogą obowiązywać natychmiast lub też po okresie zapadalności albo tylko dla nowo otwieranych kont, a także po określonym terminie.
Język opisu zasad prowadzenia produktów umożliwia wpisanie każdej z dotychczas stosowanych zasad, jak również nowo opracowanych przez bank w przyszłości.
Niektóre rodzaje produktów
HEUTHES-GRYFBANK umożliwia prowadzenie między innymi następujących produktów:
- konta osobiste a'vista złotowe z limitem debetowym,
- lokaty krótko i długoterminowe złotowe,
- lokaty weekendowe,
- konta a'vista i terminowe walutowe,
- konta kredytowe osób fizycznych i prawnych,
- kredyty w rachunku bieżącym.
Elementy produktu
Produkt składa się z elementów salda skojarzonych z odpowiadającymi im kontami księgowymi. W ramach produktu wyróżnić można m. in. następujące elementy:
- kapitałowe i blokady,
- odsetek zapadłych,
- odsetek niezapadłych,
- wyniku (koszty, przychody).
Wektory elementów
Wektory elementów są niezależnym od kodu programu narzędziem definiowania produktów bankowych, będącym jednocześnie jednym ze składników produktu bankowego. Dzięki mechanizmowi obsługi wektorów elementów zaimplementowanemu w module HEUTHES-GRYFBANK, możliwe jest definiowanie nowych produktów oraz swobodne manipulowanie, w ramach wybranego produktu bankowego, elementami produktu, bez konieczności zmiany kodu programu.
Język definiowania operacji bankowych
HEUTHES-GRYFBANK zawiera moduł do definiowania operacji bankowych. Podstawowe operacje są predefiniowane przez producenta, jednak użytkownik jest w stanie zdefiniować dowolną operację i określić dla niej prawa dostępu, rodzaj kont oraz produktów, na których może być ona realizowana. Język opisu operacji definiuje elementy księgowań po każdej stronie operacji oraz wartości początkowe, a także, dla elementów kwotowych, wyrażenia pozwalające dokonywać kalkulacji na etapie wprowadzania danych.
Niektóre rodzaje kont własnych
HEUTHES-GRYFBANK zawiera wspomaganie dla następujących kont księgowych rejestrujących specyficzne zdarzenia ekonomiczne:
- konta kas złotowych i walutowych,
- konta drogi - międzyoddziałowe i międzybankowe (także dla BRIR w trybie łamania dnia),
- konta przychodów i konta kosztów,
- konta strat i zysków nadzwyczajnych,
- konta czeków przyjętych do inkaso,
- konta do obsługi rozliczeń z pocztą,
- konta wyniku z wymiany,
- konta LORO i NOSTRO,
- konta lokat międzybankowych,
- inne konta własne.
Podstawowe funkcje
HEUTHES-GRYFBANK realizuje następujące, podstawowe funkcje:
- realizacja przelewów, czeków, wpłat i wypłat łącznie z rozliczeniem kont drogi, realizacja wpłat i wypłat obcych (np. euroczeków) itp.,
- dekrety księgowe, automatyczne przeksięgowania,
- weryfikacja awizów otrzymanych i wysłanych,
- operacje specjalizowane: zmiana terminowości, przyjęcie rachunku i przeniesienie do innego oddziału,
- automatyczne storno,
- przegląd historii konta lub produktu w układzie analitycznym, dziennym, dekadowym, miesięcznym, kwartalnym i rocznym,
- prognoza sald produktu,
- wydruk raportów, wyciągów, awizów itp.,
- współpraca z izbą rozrachunkową BRIR (Sybir, Elixir),
- operacje pozaksięgowe, graficzna baza wzorów podpisów,
- naliczanie odsetek zapadłych i niezapadłych wg. zasad ogólnych, indywidualnych i grupowych,
- kalendarz bankowy i rzeczywisty,
- drukowanie i ewidencja czeków,
- ewidencja kart płatniczych,
- realizacja zleceń stałych, jednorazowych i obsługa operacji pozaksięgowych,
- ewidencja tabel kursów i prowizji,
- prowadzenie planu i dziennika pracy,
- ewidencja zastrzeżeń czeków, kont, osób, i dowodów tożsamości w skali całego banku,
- ewidencja dokumentów kredytowych,
- obsługa departamentu zagranicznego (SWIFT),
- współpraca z pocztą (czeki),
- obsługa mechanizmu polecenia zapłaty,
- prowadzenie szczegółowych dzienników operacji księgowych i pozaksięgowych,
- przechowywanie informacyjnych danych niestrukturalnych dla rachunków, osób i produktów bankowych.
Udogodnienia
HEUTHES-GRYFBANK zawiera szereg udogodnień, które ułatwiają dalszą obróbkę zgromadzonych danych. Należą do nich:
- eksport danych do dalszej analizy lub zobrazowania graficznego przy pomocy programów takich, jak Excel, Lotus 123, Access itp.,
- możliwość wyboru dowolnej drukarki pracującej w sieci dla każdego wydruku osobno, co definiuje się globalnie lub też dla każdego terminala w sieci indywidualnie,
- dopasowanie wyglądu (koloru) ekranu indywidualnie dla każdego terminala,
- możliwość rezygnacji z drukowania i archiwowanie danych na dyskach magnetycznych lub laserowych (R/W lub WORM).
Zorientowanie na produkty bankowe
W Module Głównym do obsługi kont oprocentowanych i pozostałych rachunków klientów banku stosuje się mechanizmy produktowe.
Produktowa obsługa środków klienta bazuje nie na planie kont banku, lecz na numerach produktów. Niemniej wszystkie księgowania na kontach klientów mają natychmiastowe odzwierciedlenie na właściwych kontach księgowych zgodnych z planem kont dzięki mechanizmowi kojarzenia kont księgowych z kontami produktowymi.
Grupy produktów
Wyodrębniono następujące grupy produktów bankowych: AVISTA, TERMIN, KREDYT, WŁASNE, INNE. Do odpowiednich grup można następnie przyporządkować konkretne typy produktów: konta bieżące, lokaty terminowe, kredyty i pożyczki.
Budowa konta produktowego
Konto produktowe składa się z:
- numeru oddziału/banku,
- numeru rachunku klienta,
- numeru produktu,
- symbolu waluty (opcja),
- numeru kolejnego w ramach rachunku, produktu i waluty.
Pola numer oddziału i numer rachunku klienta są wspólne dla konta produktowego i księgowego.
Każdemu produktowi istniejącemu w module HEUTHES-GRYFBANK nadano unikalny numer. Numer produktu jest ciągiem cyfr (maksymalnie 8), dla którego stosuje się jednakowy mechanizm obsługi. Ujednoliceniu podlegają przede wszystkim:
- typy produktów (a'vista, termin, kredyt),
- oprocentowanie,
- używane konta przeciwstawne,
- zestaw dozwolonych operacji księgowych.
Ujednoliceniu nie podlegają natomiast: terminowość pierwotna, sytuacja finansowa, grupa podmiotu, typ klienta, rezydent/nierezydent, walutowość itp. atrybuty mające charakter indywidualny.
Przewaga nad systemami zorientowanymi na plan kont
W systemie bankowym nie opartym na produktach, ale np. na planie kont, w sytuacji, gdy plan kont wymaga wyodrębnienia wyżej wymienionych parametrów, konta klienta obsługiwane są na dużej ilości kont syntetycznych, co z kolei jest uciążliwe przy takich operacjach, jak:
- ogólna zmiana oprocentowania - zamiast zmienić oprocentowanie tylko na numerze produktu, trzeba to wykonać na wszystkich kontach syntetycznych, na których funkcjonuje dany produkt,
- zarządzanie kontami przeciwstawnymi - konta przeciwstawne dla tego samego produktu mają często jednakową strukturę, różniąc się tylko wypełnieniem elementów, co sprawia, że można je zdefiniować przy pomocy odpowiedniego języka symboli, podczas, gdy przy podejściu nieproduktowym trzeba podawać konta przeciwstawne dla wszystkich kont syntetycznych oddzielnie,
- ogólne informacje o opłacalności produktu,
- wykonywanie operacji automatycznych - naliczanie funduszu odsetkowego, zarachowywanie odsetek,
- obsługa kredytów - spłacanie należności, przeksięgowania niespłaconych rat, zmiana sytuacji finansowej, windykacja, egzekucja itd.
Ogólnie można stwierdzić, że mechanizmy produktowe zawarte w opisywanej tu wersji modułu HEUTHES-GRYFBANK znacznie usprawniają pracę oddziału na kontach klientów.
Oddzielenie produktów od księgowości
W module HEUTHES-GRYFBANK środki klienta przechowywane są na kontach produktowych. Dla ewidencji kont produktowych stworzono oddzielony od danych księgowych odrębny zestaw baz danych, który zawiera informacje o saldach kont produktowych i wszystkich operacjach na nich dokonanych.
Dla wyodrębnienia poszczególnych części salda konta produktowego takich, jak kapitał, odsetki itp., wprowadzono pojęcie elementu konta produktowego. Saldo konta produktowego jest sumą sald wszystkich elementów salda.
Elementom konta produktowego odpowiadają skojarzone z nimi analityczne konta księgowe. Zakłada się, że wiele elementów tego samego konta produktowego może być skojarzone z tym samym kontem analitycznym.
Parametryzacja
Konkretny sposób pracy modułu HEUTHES-GRYFBANK ustala się za pomocą szeregu parametrów, co przesądza o jego dużej elastyczności i szerokich możliwościach dostosowywania do specyficznych rozwiązań stosowanych w danym banku.
Tabela produktów
Tabela produktów jest parametrem zawierającym opisy produktów, na które składają się następujące elementy produktu:
- Numer produktu - cyfry identyfikujące produkt,
- Nazwa produktu - opis przeznaczenia produktu,
- Rodzaj produktu - AVISTA, TERMIN, KREDYT, WŁASNE, INNE,
- Podrodzaj produktu - numeracja własna (opcjonalnie),
- Status produktu,
- Nr schematu dla odsetek - jak zarachować odsetki niezapadłe i zapadłe,
- Liczba czeków - domyślna liczba czeków w książeczce czekowej,
- Departament - skrót nazwy departamentu.
Schematy do zarachowywania odsetek
Sposób zarachowywania odsetek niezapadłych i zapadłych jest podobny dla wielu produktów, dlatego wprowadzono pojęcie schematu do zarachowywania odsetek i powołano się na niego przy definiowaniu produktu. Na definicję schematu zarachowywania odsetek składa się numer schematu, a w ramach tego numeru rodzaj odsetek - niezapadłe, zapadłe - i w ramach danego rodzaju:
- element produktu dla którego odsetki są liczone,
- element produktu, który definiuje konto księgowe z,
- element produktu, który definiuje konto księgowe na,
- data bazowa, do wyznaczenia pierwszej i kolejnych dat do zarachowania odsetek,
- okres (częstotliwość zarachowywania odsetek począwszy od daty bazowej).
Zarachowywanie odsetek niezapadłych dla wszystkich produktów i zapadłych dla produktów typu avista i kredyt sterowane jest przez wymienione wyżej schematy. Dla każdego schematu podane są tu kolejne daty i czasookresy do zarachowywania odsetek. W przypadku odsetek zapadłych mechanizm ten jest stosowany dla kont terminowych a także dla pozostałych kont, dla których określono indywidualną zapadalność odsetek.
Definicje kont księgowych
Definicja konta księgowego to parametr pozwalający przekazać do modułu HEUTHES-GRYFBANK opis danego konta księgowego, na definicję którego składają się:
- nazwa konta - opis przeznaczenia konta,
- wzorzec konta analitycznego, który buduje się z wykorzystaniem:
- cyfr od 0 do 9,
- znaku "-" oddzielającego elementy konta,
- znaku $ (oznacza trzycyfrowy symbol waluty w numerze konta),
- znaku % (oznacza użycie numeru produktu do budowy konta),
- znaku # z następującą po nim cyfrą od 0 do 4, w miejsce których wpisywany będzie numer kolejny konta (maksymalnie 4 cyfry). #0 oznacza dowolną długość numeru kolejnego od 0 do 4 cyfr, natomiast pozostałe oznaczenia tzn. #1, #2, #3, #4 oznaczają stałą długość numeru kolejnego.
- nazw tablic występujących w tabelach planu kont, przy czym konto syntetyczne ma taki sam wzorzec, ale bez wypełnionych pól nr klienta i numer kolejny konta,
- bilansowe - określa, czy konto jest kontem bilansowym, pozabilansowym, czy też pozaksięgowym, bilansowe, pozabilansowe lub pozaksięgowe,
- status konta.
Tabele planu kont
W celu maksymalnego zredukowania liczby pozycji w planie kont, a przez to uczynienia go bardziej zwartym, czytelnym i elastycznym, konta księgowe buduje się w oparciu o tabele planu kont. Definicja takiej tabeli zawiera:
- w pierwszej linii:
- identyfikator tabeli,
- nazwę tabeli - opis słowny,
- atrybut tabeli - od jakiego atrybutu konta tabela zależy (opcjonalnie).
- w kolejnych liniach:
- wartość elementu tabeli,
- opis elementu tabeli,
- wartość atrybutu, dla którego ten element jest przyporządkowany (opcjonalnie).
Rodzaje rachunków
W module HEUTHES-GRYFBANK istnieje możliwość tworzenia numeracji klientów innej, niż modulo 10. Te inne numery rachunków rozpoczynają się od liter (jednej, dwóch, lub trzech) po których następują cyfry (od jednej do sześciu, jeśli numer nie spełnia sumy modulo, lub od dwóch do siedmiu, jeśli z cyfrą modulo).
Na definicję rodzaju rachunku składa się:
- Nr - numer kolejny rodzaju rachunku, który jest jego niezmiennym identyfikatorem,
- Ozn - początkowe litery rachunku (można je przedefiniować),
- Lba - minimalna liczba cyfr uzupełniona od lewej zerami (bez kontrolnej),
- Mod - czy z cyfrą kontrolną,
- Nazwa - opis słowny.
Inne rodzaje rachunków niż modulo 10 stosowane są dla klientów własnych banku, którymi są np. inne banki, inne oddziały tego samego banku, banki zagraniczne, departamenty itd.
Obsługa wielu walut
W obecnej wersji modułu HEUTHES-GRYFBANK zaimplementowano mechanizm wielowalutowości, co spowodowało:
- zastąpienie kont równowartości złotowych kontami pozycji wymiany w złotych,
- wyeliminowanie tabeli kursu bazowego i zaniechanie wyliczania różnic transakcyjnych od każdej operacji względem kursu bazowego,
- dokonywanie rozliczeń międzyoddziałowych w walucie operacji a nie w równowartości złotowej,
- wprowadzenie mechanizmu wyliczenia wyniku z wymiany walut dla całego banku jednocześnie za pomocą systemu PW (z danych zebranych ze wszystkich oddziałów po zamknięciu dnia) - aby było to możliwe, istnieje konieczność wcześniejszego wprowadzenia rozliczeń elektronicznych międzyoddziałowych przez Centaur,
- zastąpienie mechanizmu wyceny (wyliczenia różnic kursowych) przez aktualizację kont wyniku z wymiany na podstawie danych uzyskanych przez centralę banku w systemie PW.
Wektory elementów
Wektory elementów są parametrami, które sterują operacjami wykonywanymi na produktach. Procedury do obsługi produktów w module HEUTHES-GRYFBANK zostały skonstruowane w ten sposób, by informacje o tym, na jakich elementach produktu wykonać dane działania, pobierane były ze specjalnie skonstruowanych do tego celu wektorów elementów. Ilość i nazwy wektorów elementów narzucone są przez funkcje Modułu Głównego. Praktycznie każda funkcja operująca na elementach produktu wymaga zdefiniowania potrzebnych dla siebie wektorów elementów.
Zalety
HEUTHES-GRYFBANK posiada szereg zalet do których zaliczyć należy:
- odporność na problem roku 2000,
- zgodność z polskim prawem bankowym, zarządzeniami i wytycznymi Prezesa NBP oraz Ustawą o rachunkowości,
- zintegrowaną obsługę kont osobistych i lokat złotówkowych jak i walutowych dla osób fizycznych i prawnych, krajowych i zagranicznych, obsługę kont własnych,
- elastyczne zasady naliczania odsetek - możliwość wpisania każdych dotychczas prowadzonych zasad, zmienność zasad w czasie, możliwość obowiązywania zasady natychmiast, po okresie lub tylko dla nowo otwartych kont,
- definiowalne operacje księgowe (moduł MDOPER),
- automatyczną realizację zleceń stałych i jednorazowych księgowych i wsparcie dla zleceń pozaksięgowych,
- HOME-BANKING on-line, off-line, telebanking, fax, pager,
- możliwość przeglądu i wydruku historii i prognozy dowolnego produktu (konta) w układzie analitycznym, dziennym, dekadowym, miesięcznym, kwartalnym i rocznym,
- bardzo szybkie zamknięcie dnia - kilkanaście minut,
- sprawdzanie na bieżąco zastrzeżeń czeków, kont, osób i dowodów tożsamości (HEUTHES-GRYFBANK zawiera centralny system zbierania i rozpowszechniania w banku informacji o zastrzeżeniach),
- graficzną bazę danych z wzorami podpisów (zdjęciami, wzorami dokumentów),
- komputeryzację wszystkich stanowisk pracy bankowej w oddziale,
- możliwość dołączenia urządzeń samoobsługowych, np. transakcyjnych kiosków bankowych czy samoobsługowych drukarek stanu konta,
- centralne drukowanie książeczek czekowych,
- pracę w systemie rozproszonego przetwarzania danych, co znacznie podnosi szybkość (największe instalacje oddziałowe mogą obsłużyć kilkaset tysięcy rachunków, na których dokonuje się kilkadziesiąt tysięcy transakcji bankowych dziennie),
- dołączone programy do przenoszenia danych ze starych systemów informatycznych do baz danych modułu HEUTHES-GRYFBANK
Zobacz także systemy ERP do obsługi firm i zaplecza bankowego